Uit de bodem

Utrecht is niet alleen het ruimtelijk centrum van Nederland, het is ook het historische middelpunt. In het begin van de Middeleeuwen was de bisschop van Utrecht de machtigste man in Nederland, en het gebied dat hij bestuurde, het Sticht, een klein rijk binnen het grote Duitse rijk. Naast de vele historische bronnen over middeleeuws Utrecht zijn er veel vondsten die aanvullende gegevens bevatten over het leven van de adel, de geestelijkheid, de boeren en de burgerij.

Middeleeuwse monsters

Een van de merkwaardigste, maar ook indrukwekkendste Utrechtse bodemvondsten is dit kapiteel uit de elfde of twaalfde eeuw. Het is gemaakt van trachiet, een vulkanisch gesteente uit de Eifel. Ooit bekroonde het kapiteel een zuil, waarschijnlijk in een van de galmgaten in de toren van een kerk. Dat kan de vroegere Sint Laurensabdij bij De Bilt zijn geweest, een klooster dat al in 1580 is gesloopt. Het kapiteel is op een onbekend moment gevonden en in een kelder van het gemeentehuis van De Bilt beland, waar het in 2009 werd ontdekt. Opvallend zijn de vier monsterlijke kattenkoppen waarmee het is versierd. In kerkelijke gebouwen uit die tijd werden vaak afbeeldingen van monsters en demonen getoond. De bedoeling ervan is nog steeds onduidelijk. Ging het om afwering van boze krachten in het Huis van God?