Vóór het Jaar Nul

De oudste vondsten Provincie Utrecht komen uit zandgroeven. Het zijn bijna onherkenbare werktuigen van vuursteen,  meer dan 200.000 jaar oud. Vanaf ongeveer 11.000 jaar geleden zal het gebied geregeld zijn bezocht door groepjes jagers, en vanaf zo’n 6000 jaar geleden richtten de mensen vaste woonplaatsen in, waar ze graan verbouwden en vee hielden. Uit deze vroegste, prehistorische bewoningsperiode zijn allerlei fascinerende vondsten bewaard gebleven. Ze vertellen ons iets uit een tijd waarover niets is opgeschreven, en hun verhaal is daardoor  uniek.

Fijn bewerkt mes                  

De laatste fase van de Steentijd noemen archeologen de Nieuwe Steentijd (5300 – 2000 v.Chr), en de allerlaatste fase daarvan staat bekend als de `Klokbekerperiode’ (2450-2000 v.Chr.), zo genoemd naar een markant soort aardewerken beker die de bewoners van West- Europa toen gebruikten. Deze mensen kenden wel metaal en de mogelijkheden ervan; ze bewerkten koper en goud. Toch rekenen we de Klokbekermensen in Nederland nog tot de Steentijd, omdat er maar heel weinig metalen voorwerpen uit die tijd zijn gevonden. Ze moeten in ons land, waar koper noch goud in de bodem voorkomt, een heel hoge waarde hebben vertegenwoordigd. `Onze’ Klokbekermensen konden wel heel goed vuursteen bewerken. Ze stonden dan ook aan het eind van een traditie van meer dan een miljoen jaar.

Dit ovalen mesje, gevonden bij proefsleuven in Leersum, is een mooi voorbeeld van de vaardigheid van de Klokbekermensen. Het is gemaakt van vuursteen dat waarschijnlijk in de omgeving is gevonden en is rondom heel fijn bewerkt, waardoor een symmetrische vorm en een scherpe snede is verkregen. Waarvoor het heeft gediend, is niet te zeggen. Waarschijnlijk is het meegegeven met een dode in een graf, waar bij de opgraving echter geen spoor van is gevonden. Het zal al lang geleden zijn verdwenen toen latere boeren er hun akkers aanlegden en het mes door hun ploeg werd meegesleept naar andere lagen.