Vóór het Jaar Nul

De oudste vondsten Provincie Utrecht komen uit zandgroeven. Het zijn bijna onherkenbare werktuigen van vuursteen,  meer dan 200.000 jaar oud. Vanaf ongeveer 11.000 jaar geleden zal het gebied geregeld zijn bezocht door groepjes jagers, en vanaf zo’n 6000 jaar geleden richtten de mensen vaste woonplaatsen in, waar ze graan verbouwden en vee hielden. Uit deze vroegste, prehistorische bewoningsperiode zijn allerlei fascinerende vondsten bewaard gebleven. Ze vertellen ons iets uit een tijd waarover niets is opgeschreven, en hun verhaal is daardoor  uniek.

Vuursteenmeesterwerk uit de Bronstijd                   

Archeologen laten de Bronstijd in Nederland beginnen rond 2000 v.Chr. Dat betekent niet, dat de inwoners van het ene op het andere jaar hun oude stenen werktuigen vervingen door bronzen exemplaren. Koper en tin, de grondstoffen van de legering brons, komen in Nederland niet voor en het duurde dan ook nog eeuwen, voordat bronzen werktuigen, wapens en sieraden algemeen in gebruik waren. Tot die tijd behielp men zich met vuursteen, al is `behelpen’ niet het goede woord – vuurstenen werktuigen zijn heel bruikbaar en juist in deze periode had men een enorme vaardigheid ontwikkeld in vuursteenbewerking.

Deze dolk van vuursteen, gevonden bij de ringwalburcht op de Grebbeberg bij Rhenen, is daar een prachtig voorbeeld van. Hij is waarschijnlijk gemaakt in en ingevoerd uit Scandinavië en hier in het begin van de Bronstijd, tussen 2000 en 1800 v.Chr., terechtgekomen. Het hele oppervlak is zorgvuldig bewerkt door kleine splinters van het glasachtige materiaal af te slaan of te drukken. Ook hebben de makers een bijna volmaakt symmetrische vorm weten te bereiken. De dolk zal ooit zijn gevat in een heft van gewei, been of hout, dat allang is vergaan.