Vóór het Jaar Nul

De oudste vondsten Provincie Utrecht komen uit zandgroeven. Het zijn bijna onherkenbare werktuigen van vuursteen,  meer dan 200.000 jaar oud. Vanaf ongeveer 11.000 jaar geleden zal het gebied geregeld zijn bezocht door groepjes jagers, en vanaf zo’n 6000 jaar geleden richtten de mensen vaste woonplaatsen in, waar ze graan verbouwden en vee hielden. Uit deze vroegste, prehistorische bewoningsperiode zijn allerlei fascinerende vondsten bewaard gebleven. Ze vertellen ons iets uit een tijd waarover niets is opgeschreven, en hun verhaal is daardoor  uniek.

Recycling, 3000 jaar geleden           

Archeologen laten de Bronstijd in Nederland beginnen rond 2000 v.Chr. Dat betekent niet, dat de inwoners van het ene op het andere jaar hun oude stenen werktuigen vervingen door bronzen exemplaren. Koper en tin, de grondstoffen van de legering brons, komen in Nederland niet voor en het duurde dan ook nog eeuwen, voordat bronzen werktuigen, wapens en sieraden algemeen in gebruik waren. Toen er eenmaal genoeg van in omloop was, ontstond er zelfs een echte `Nederlandse’ bronsindustrie. Plaatselijke specialisten (want niet iedereen beheerste deze techniek!) verzamelden afgedankte bronzen voorwerpen en smolten ze om tot nieuwe.

We weten dit, doordat in Nederland af en toe mallen worden gevonden waarin deze nieuwe vormen werden gegoten, doordat sommige vormen van bijlen uitsluitend in ons land zijn gevonden, en doordat soms een `depot’ wordt gevonden met tweedehands brons. Dit is zo’n depot, gevonden op de Koerheuvel bij Rhenen. Het bestaat uit een doorgehakte `kokerbijl’, wat samengekoekte stukken brons waarin soms armbanden te herkennen zijn, een soort kraal en een stukje bronsblik. Het hele pakket moet bedoeld zijn geweest om in de smeltkroes te verdwijnen. Waarom dat nooit is gebeurd, kunnen we niet weten. Het geheel moet in het begin van het eerste millennium v.Chr. in de bodem zijn geraakt.