Vóór het Jaar Nul

De oudste vondsten Provincie Utrecht komen uit zandgroeven. Het zijn bijna onherkenbare werktuigen van vuursteen,  meer dan 200.000 jaar oud. Vanaf ongeveer 11.000 jaar geleden zal het gebied geregeld zijn bezocht door groepjes jagers, en vanaf zo’n 6000 jaar geleden richtten de mensen vaste woonplaatsen in, waar ze graan verbouwden en vee hielden. Uit deze vroegste, prehistorische bewoningsperiode zijn allerlei fascinerende vondsten bewaard gebleven. Ze vertellen ons iets uit een tijd waarover niets is opgeschreven, en hun verhaal is daardoor  uniek.

Persoonlijke pot         

De meeste prehistorische voorwerpen zijn tamelijk anoniem. De mensen konden niet schrijven, dus niemand heeft een ‘handtekening’ achtergelaten. Aardewerk werd gevormd naar oude, telkens doorgegeven tradities, werktuigen en sieraden hadden vaak tientallen of honderden jaren dezelfde traditionele vorm. Maar soms zien we de afspiegeling van een persoonlijke smaak of gedachte. Zoals bij deze pot die in 2009 bij een opgraving in Remmerden bij Rhenen werd gevonden. Het was niet zomaar een pot: iemand had hem op zijn kop begraven in een vijfhoekig bouwsel, ergens tussen 800 en 500 v. Chr, de Vroege IJzertijd. Dat gebeurde niet zomaar, al weten we niet waarom. De pot is uitbundig versierd met afwisselende vlakken die zijn ingevuld met een plastisch lijnpatroon. Naar een vindplaats in Oostenrijk wordt dit `Kalenderberg’-versiering genoemd. Ook deze bijzondere versiering was de pottenbakker niet genoeg: hij of zij haalde het motief van één vlak weg en grifte een figuurtje in de nog zachte klei. Het is nogal abstract en er zijn geen andere voorbeelden van zo’n afbeelding bekend. `Een hert’ denken sommige archeologen. Wie weet? In ieder geval is het een persoonlijke `handtekening’ van de prehistorische maker, die er waarschijnlijk wel een diepere (religieuze?) bedoeling mee zal hebben gehad.