Vliegbasis Soesterberg

Archeologie gaat niet alleen over de voorwerpen die mensen gebruikten in het verre verleden, de tijd van vóór onze grootouders. Ook vondsten uit recentere tijd kunnen interessant zijn om archeologisch te onderzoeken. Dat geldt zeker als het gaat om iconische plekken. In de provincie Utrecht is één zo’n plek vliegbasis Soesterberg. Het behoort tot de oudste vliegvelden van de wereld en heeft een bewogen geschiedenis. De laatste jaren hebben ook meerdere ontwikkelingen plaatsgevonden op het terrein. Die ontwikkelingen gingen gepaard met archeologisch onderzoek wat meer inzicht heeft gegeven in het gebruik van het vliegveld door de tijd heen, en met name meer details over het dagelijks leven van de bewoners en gebruikers. Soms kunnen de vondsten aan een specifiek iemand worden gekoppeld en zijn ze daarmee een manier om een persoonlijk verhaal aan het licht te brengen.

Voor er een vliegveld lag woonden in de late 19^e en vroege 20^e eeuw mensen op een deel van het terrein, eigenlijk tot aan het begin van de Duitse bezetting. In die periode werden meerdere keren huizen en bijgebouwen vervangen. Er lijkt een toename in bewoning nadat het vliegveld in gebruik werd genomen in 1910, met name nadat het vanaf 1913 een militair vliegkamp werd. De vondsten uit afvalkuilen rond de huizen wijzen er op dat in ieder geval een deel van de bewoners ook Nederlandse militairen waren. Vondsten uit deze kuilen suggereren dat na de bezetting Duitse militairen in een aantal van de huizen zijn komen wonen. Dat duurde tot hooguit 1941 toen het terrein opnieuw werd ingericht. Er zijn tijdens het archeologisch onderzoek uit de periode van de Tweede Wereldoorlog vooral resten van luchtafweerstellingen gevonden. Het gaat behalve om de plekken waar kanonnen stonden opgesteld ook om aanverwante structuren, zoals barakken, latrines, opslagplaatsen en loopgraven. Tijdens de koude oorlog werd de vliegbasis gebruikt door de Amerikaans luchtmacht. Camp New Amsterdam was een door het Amerikaanse leger ingericht complex met een eigen woonwijk, school, kerk en winkel met Amerikaanse producten. Onder andere blikjes frisdrank en snoeppapieren, waarvan de inhoud mogelijk bij honkbalwedstrijden op het terrein werden gegeten en gedronken, zijn getuige van hun aanwezigheid.