Huis & Haard

Heb je er ooit bij stilgestaan, hoeveel spullen je in huis hebt? En hoeveel je daarvan iedere dag weggooit? Vroeger hadden de mensen minder in hun kasten, in hun keuken en op hun tafel, maar ze zorgden toch nog voor veel afval. Veel daarvan is verbrand of verteerd, maar veel andere restanten van vroegere huishoudens vinden we terug in kuilen, sloten en putten.

Geen glis, wel bot

In het verleden beschikten mensen voor vervoer vooral over de benenwagen, het paard, de kar en afhankelijk van waar je woonde misschien ook de boot. In die tijd, toen rivieren nog dichtvroren, kon het in de winter lastig zijn om te varen. Maar het ijs bood wel de kans om de ijzers onder te binden! En dat was een prima manier om je snel te verplaatsen, zeker in de waterrijke delen van Nederland. Mensen maakten hier al in de prehistorie gebruik van, toen niet met schaatsijzers maar met glissen gemaakt van dierlijk bot. De eerste ijzeren schaatsen die we in Nederland kennen dateren uit de 13^e eeuw. Ze werden opgebouwd uit een houten voetstapel om de voet op te zetten met daaronder een ijzeren schenkel. Het hout van het exemplaar uit Meerkerk is volledig vergaan, alleen het ijzer is bewaard. Op grond van de datering van de vondstlocatie zal de schaats (v95) niet ouder zijn dan het eind van de 17^e eeuw. Het soort schenkel kan worden geplaatst in de groep krulschaatsen die in het hele land voorkwamen in allerlei, soms regionale, varianten. De hier afgebeelde schenkel lijkt op de Bergambachter variant. Die is in de 19^e eeuw, zoals de naam doet vermoeden, veel gemaakt in het dorp Bergambacht, zo’n 20 kilometer verwijderd van de vondstlocatie.