Leger & Soldaten

De soldaten die in Austerlitz gelegerd waren, verloren wel eens iets van hun uitrusting. Onderdelen van uniform en wapens raakten kwijt, oud materiaal werd weggegooid of vergeten. Ook deze soldatenspullen vinden de archeologen terug in de bodem. 

Regimentsknopen

Slavkov u Brna is de naam van een stadje in Tsjechië. In 1805 droeg het de Duitse naam Austerlitz. Op 2 december van dat jaar versloeg de Franse keizer Napoleon bij die plaats een Oostenrijks én een Russisch leger. Ver daarvandaan, bij Zeist, lag toen een kamp van Franse troepen. Zij dienden in de Franse vazalstaat die Nederland toen was. Bij dat legerkamp ontstonden kleine nederzettingen. Eén ervan kreeg van Napoleons broer Lodewijk, die van 1806 tot 1810 Nederland als koning regeerde, stadsrechten én een erenaam: Austerlitz, naar de grootste overwinning van zijn keizerlijke broer.

Het legerkamp werd tegen 1810 verlaten, en toen de Fransen in 1812 vertrokken, raakte Austerlitz zijn stadrechten kwijt. Een dorpje en de herinnering bleven over en, weten we sinds de komst van de metaaldetector, talloze vondsten die van het verblijf van de militairen getuigen. 

Van de uniformknopen die op deze foto te zien zijn, dateren enkele uit de Franse tijd. Op het derde exemplaar van linksboven is nog REPUBLIQUE te lezen; aan de andere kant staat, slecht leesbaar, FRANCAISE. In het midden staat het Frans-revolutionaire symbool van een roedenbundel met een Phrygische muts.

De meeste van de afgebeelde knopen tonen een  vertrouwder symbool: de Nederlandse leeuw. Die bronzen knopen zijn afkomstig van de `veldgrijze’ uniformen die in 1912 in het Nederlandse leger werden ingevoerd. De meeste zullen dateren uit de oorlogsjaren 1939-1945, toen achtereenvolgens een afdeling artillerie (tot mei 1940) en daarna gedemobiliseerde soldaten in barakken bij Austerlitz waren ingekwartierd. Wat de uniformknopen met ooievaar van de gemeente Den Haag hier tussen doen, is een raadsel.