Leger & Soldaten

De soldaten die in Austerlitz gelegerd waren, verloren wel eens iets van hun uitrusting. Onderdelen van uniform en wapens raakten kwijt, oud materiaal werd weggegooid of vergeten. Ook deze soldatenspullen vinden de archeologen terug in de bodem. 

Schieten bij Austerlitz

Nooit hebben handvuurwapens zich zo stormachtig ontwikkeld als in de 19^de eeuw. De soldaten van 1800 schoten met geweren die hun voorouders uit de 17^de eeuw ook al hadden gekend. Dat waren voorladers met vuursteensloten, waarmee een geoefend schutter niet meer dan één schot per minuut kon lossen. Hun achterkleinzoons uit 1900 verschoten patronen zoals die nog steeds bestaan. Er bestonden toen al machinegeweren, die honderden van zulke patronen per minuut konden verschieten.

De dopjes en kogels op deze foto, gevonden bij Austerlitz, getuigen van een tussenfase in de jaren 1840-1870. Het vuursteenslot werd toen vervangen door een `percussieslot’ dat veel makkelijker en betrouwbaarder werkte. Het deed denken aan een klappertjespistool. De haan van het geweer sloeg op een `slaghoedje’ – de dopjes – waarin een explosieve stof zat. De vlam die daarbij ontstond, deed via een buisje het kruit in het geladen geweer ontbranden, waarna de kogel werd uitgedreven.

In 1848 werd in het Nederlandse leger zo’n geweer ingevoerd, maar dan met een `getrokken’ loop met een doorsnee van 17,5 mm. In die loop zaten groeven, die de kogel deden draaien en daarmee een stabieler baan gaven. De ronde loden kogels, in gebruik sinds de Middeleeuwen, werden vervangen door puntige kogels die beter in hun baan bleven en verder droegen. Verschillende types van deze puntkogels staan op de foto. In de groeven zat vet, dat diende om de loop tijdens het afvuren van het schot te `smeren’ en aanslag van looddeeltjes te voorkomen. In 1870 voerde het leger een nieuw geweer in van een veel kleiner kaliber en patronen zoals we die ook nu nog kennen. De tijd van het moderne vuurwapen was aangebroken.