Huis & Haard

Heb je er ooit bij stilgestaan, hoeveel spullen je in huis hebt? En hoeveel je daarvan iedere dag weggooit? Vroeger hadden de mensen minder in hun kasten, in hun keuken en op hun tafel, maar ze zorgden toch nog voor veel afval. Veel daarvan is verbrand of verteerd, maar veel andere restanten van vroegere huishoudens vinden we terug in kuilen, sloten en putten. 

Twee houten emmers

Tijdens archeologische opgravingen van plekken waar mensen woonden wordt vaak vooral aardewerk gevonden. Daardoor zien we wel eens over het hoofd dat veel van de voorwerpen die in en om het huis werden gebruikt van hout waren. Meestal vergaat hout vrij snel in de grond, maar onder de juiste omstandigheden kan het bewaard blijven. Daarvoor moet er geen of weinig zuurstof aanwezig zijn, en dat al vanaf het moment dat het voorwerp in de grond kwam tot het wordt teruggevonden. In verschillende delen van de middeleeuwse gracht rond boerderij Het Burgje zijn twee bijna complete eikenhouten kuipemmers gevonden. Omdat de gracht rond 1600 is dichtgemaakt zullen de emmers in elk geval voor die tijd in gebruik zijn geweest. De duigen van beide emmers zijn van hout, maar verder verschillen ze op meerdere punten van elkaar. De grote, naar beneden taps toelopende emmer (vnr. 169) heeft ijzeren beslag om het geheel bij elkaar te houden, terwijl de veel kleinere emmer (vnr. 272) juist taps naar boven loopt en hoepels van wilgenteen heeft. De bodem van de grote emmer bestaat uit twee delen, de zogenaamde maanplanken. Van de kleine emmer is de bodem niet teruggevonden. Ook het hengsel is verdwenen, maar de twee langere duigen met gat erin laten zien waar het heeft gezeten. Het hengsel van de grote emmers is net als de hoepels van ijzer. De naam die we zulke emmers geven komt van het ambacht kuiper. Inmiddels is dit beroep grotendeels verdwenen, maar vroeger was het een veelvoorkomende vak, zowel in steden als dorpen. Waar de kuipers in steden zich vooral richten op voorraadvaten maakten de dorpskuipers een meer divers assortiment producten zoals allerlei soorten tonnen, kuipen, tobbes, boterkarnen en natuurlijk emmers.